Ακούγεται πολύ ευχάριστο το νέο που δημοσιεύθηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ (5/11/23) για τα διατηρητέα κτήρια και κατοικίες με κάποιο αρχιτεκτονικό και παραδοσιακό ενδιαφέρον.

Η πρώτη φάση του προγράμματος ΔΙΑΤΗΡΩ είναι αλήθεια ότι με τα ποσά που δέσμευσε δεν μπορούσε να κάνει τίποτα, τώρα όμως μετά από μελέτη προφανώς θα υπάρξει ένα «δίδυμο πρόγραμμα», ένα για τα δημόσια κτήρια κι ένα για τα ιδιωτικά. Το ποσό που υπολογίστηκε ανέρχεται στα 450 - 500 εκατομμύρια ευρώ και η προσφυγή στο ΕΣΠΑ είναι πλέον μονόδρομος.

Είναι αλήθεια ότι τα διατηρητέα στην πατρίδα μας είναι τα μόνα κτήρια που μπορεί να μην έχουν μεταλλικό οπλισμό, αλλά είναι οπλισμένα με υπομονή, αν κρίνουμε από τις αντοχές που έχουν επιδείξει μέσα στο χρόνο. Αναμφίβολα κάποια είναι υπό κατάρρευση, άλλα έχουν ήδη καταρρεύσει, κι άλλα αγωνίζονται «με την ψυχή στο στόμα» να κρατηθούν μέχρι να έρθει η ευλογημένη στιγμή της αναστήλωσης.

Η πόλη του Λαγκαδά μέχρι το 1978 είχε περί τα 65 κτήρια που είχαν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, όμως ο σεισμός της χρονιάς εκείνης και η ανάγκη των ανθρώπων να αποκτήσουν σπίτια τάχιστα, με την βοήθεια και τα κλειστά μάτια της τότε ΥΑΣΒΕ κατέστρεψαν ένα πολιτισμό που θα μπορούσε σήμερα να ήταν μοχλός ανάπτυξης για την πόλη μας.

Παρ' όλα αυτά έμειναν σήμερα οκτώ κατοικίες που είναι κηρυγμένες ως διατηρητέες και περιμένουν το ενδιαφέρον της πολιτείας να συντρέξει τους ιδιοκτήτες στην αναστήλωση. Αρκεί να υπάρχει ενδιαφέρον για να αναστηθούν αυτά τα σπίτια και να δοθούν ξανά σε χρήση όχι μόνο ως κατοικίες, αλλά και ως χώροι φιλοξενίας και εστίασης. Μια μελέτη που έγινε πρόσφατα από μεταπτυχιακούς φοιτητές από το τμήμα αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, υπό την επίβλεψη διακεκριμένων καθηγητών τους, έδειξε ότι το όραμα όταν συμβαδίζει με το μεράκι μπορεί να δώσει πνοή σε ένα τόπο.

Τι θα εμπόδιζε τους ιδιοκτήτες να έρθουν σε συνεννόηση με τον Δήμο και να ενταχθούν στο ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΑΜΕΙΟ ή στο νέο πρόγραμμα που προωθείται για να δουν τα σπίτια στην πρώτη ομορφιά τους;  Έτσι κι αλλιώς το καθεστώς των διατηρητέων δεν μπορεί να αλλάξει για να φυτρώσουν πολυκατοικίες, μπορεί όμως ο ιδιοκτήτης και να απολαύσει ένα νέο σπίτι με όλα τα καλά που είχαν τα παλιά σπίτια (μερικά με 6 - 7 δωμάτια), αλλά και εφόσον ενταχθούν σε πρόγραμμα να απολαύσουν μια καλή αποζημίωση που δεν θα τους απογοήτευε. Επιπροσθέτως η αναστήλωση αυτών των κτηρίων θα δημιουργούσε θέσεις εργασίας και οικονομική κίνηση σε μια εποχή που αναζητά να ανάσταση της οικοδομικής δραστηριότητας. Αν μάλιστα αυτά τα σπίτια χρησιμοποιούνταν και ως παραδοσιακοί χώροι φιλοξενίας -δηλαδή μικρές ξενοδοχειακές μονάδες- τότε αναμφίβολα θα δημιουργούσε και τουριστικό ενδιαφέρον στο τόπο. Αν σκεφτούμε ότι το 1940 ο Λαγκαδάς διέθετε 14 ξενοδοχεία τότε αντιλαμβάνεστε γιατί έσφυζε από ζωή η μικρή μας Λουτρόπολη. Σε επαφές που έχω προσωπικά με φοιτητές της αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ, τους έχω ήδη ενημερώσει για τα παραδοσιακά του Λαγκαδά προτρέποντάς τους να αναλάβουν την μελέτη αποκατάστασης στα πλαίσια των διπλωματικών τους εργασιών. Κάποιοι το πήραν στα ζεστά και ελπίζω να πειστούν και άλλοι και ιδιαίτερα οι Λαγκαδιανοί φοιτητές της αρχιτεκτονικής σχολής. Είμαι πρόθυμος να βοηθήσω όσο μπορώ με άφθονο φωτογραφικό υλικό που θα μπορούσε να υποστηρίξει την προσπάθειά τους. Η άποψη ότι η αναστήλωση στοιχίζει πολλά είναι μύθος, και δεν το λέω εγώ αλλά οι ειδικοί αναστηλωτές,  κι ύστερα αν η αναστήλωση ενταχθεί σε πρόγραμμα δεν ενδιαφέρει το κόστος.

Από την άλλη πλευρά θα μπορούσε και ο Δήμος να ενδιαφερθεί να ενταχθεί σε πρόγραμμα του ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ και όπως έγινε με τον ΜΥΛΟ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ που τον απέκτησε -και πρέπει κάποτε να τον αναστηλώσει- ας αναλάβει αυτά τα σπίτια να τα χαρούμε ως μουσεία, ως βιβλιοθήκες, ως  κέντρα πολιτισμού κλπ. Στον Δήμο Λαγκαδά ανήκουν ήδη ο ΜΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ και η ΟΙΚΙΑ ΧΑΤΖΗ στην ΟΣΣΑ. Ας επενδύσουμε στον πολιτισμό, στην ομορφιά και την παράδοση του τόπου μας. Είναι αμαρτία να σου προσφέρουν πακέτα και να αδιαφορείς.

«Είπα και ελάλησα και αμαρτίαν ουκ έχω». Ας αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους απέναντι στην ιστορία, τον τόπο και την ανάπτυξή του!!!

ΤΡΥΦΩΝ  ΤΣΟΜΠΑΝΗΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ  ΑΠΘ

ΥΓ. Η φωτογραφία είναι του  κ. Νεδέλκου