Στο αρχοντικό σπίτι της πρώτης Ελληνίδας λαογράφου, Αγγελικής Χατζημιχάλη, στο κέντρο της παλαιότερης και ιστορικότερης συνοικίας των Αθηνών και κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης εκτίθενται, από τις 12 Δεκεμβρίου 2023 έως τις 14 Ιανουαρίου 2024, τα «Πλουμιστά Υφαντά της Όσσας Θεσσαλονίκης», σε μια ιδιαίτερη έκθεση που συνδιοργανώνουν ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων με τον Σύλλογο Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα».

Θησαυροί της υφαντικής τέχνης των γυναικών της Όσσας, καμωμένοι με στημόνι και υφάδι, που βγήκαν από ζωγραφιστά σεντούκια και από το χρονοντούλαπο της ιστορίας για να εκτεθούν -μετά από 100 και πλέον χρόνια- στην τριώροφη πλακιώτικη κατοικία, σήμερα Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη», που σχεδιάστηκε το 1924 από τον Μακεδόνα αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχο.

Μάλλινα, βαμβακερά και μεταξωτά υφαντά, εξαιρετικά δείγματα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Όσσας, που εκτίθενται για πρώτη φορά εκτός του τόπου προέλευσής τους. Σπάνια στρωσίδια και μπάντες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά το συμμετρικό σχέδιό τους, τα έντονα φυσικά χρώματα βαφής και τα νατουραλιστικά ή γεωμετρικά μοτίβα (ρόμβος, χελιδόνι -τα χελιδωνάτα). Δείγματα της μακεδονικής υφαντικής λαϊκής τέχνης και παράδοσης, που αποπνέουν γυναικεία καλαισθησία και πρότυπα διαχρονικής αισθητικής, προσδιορίζοντας αξίες και επικοινωνώντας έναν ανεκμετάλλευτο πολιτισμικό πόρο!

Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου, σε μια όμορφη, σεμνή και συγκινητική τελετή, παρουσία Οσσαίων, φίλων και επισκεπτών, οι οποίοι κατέκλυσαν το Μουσείο για να θαυμάσουν από κοντά τα χειροποίητα έργα της λαϊκής ψυχής των γυναικών της Όσσας, που μέσα σε δύσκολους καιρούς δημιούργησαν αυτά τα σπάνιας και μοναδικής αισθητικής και τέχνης υφαντά αριστουργήματα.

Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στο αρχοντικό Χατζημιχάλη, να θαυμάσουν και να ενημερωθούν για τα υφαντά της Όσσας, να κεραστούν από τις κυρίες του συλλόγου με ένα φιλόξενο καλωσόρισμα και ένα χειροποίητο λικέρ κράνου, ενώ τα εγκαίνια τίμησε με την παρουσία του ο Διευθύνων του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών κ. Ευάγγελος Καραμανές, ο οποίος ξεναγήθηκε στο χώρο από την Πρόεδρο του Συλλόγου Οσσαίων κ. Σοφία Καραϊωάννου, και ο οποίος εξέφρασε την έκπληξη και τον θαυμασμό του για τα υφαντά έργα της Όσσας που έως σήμερα παρέμεναν «άγνωστα» στο ευρύ κοινό, αλλά και στην επιστημονική κοινότητα.

Την εκδήλωση προλόγισε η λαογράφος, Υπεύθυνη του Μουσείου και επιμελήτρια της έκθεσης κ. Σταυρούλα Πισιμίση, η οποία καλωσόρισε θερμά τους επισκέπτες στο σπίτι της Αγγελικής Χατζημιχάλη, αναφέρθηκε στη δράση και στο αγκάλιασμα του Μουσείου και του προσωπικού του σε κάθε πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην ανάδειξη των έργων λαϊκής τέχνης, όπως ακριβώς και η ίδια η Χατζημιχάλη είχε ως σκοπό της ζωής της.

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο Διευθύνων του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας κ. Ευάγγελος Καραμανές, ο οποίος εξέφρασε τη χαρά του που συναντά τους Οσσαίους στην Αθήνα και στο σπίτι της Χατζημιχάλη, συγχαίροντας τον Σύλλογο Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα» για τη συνολική του πολυποίκιλη δράση, για την πρωτοβουλία να ασχοληθεί με την υφαντική παράδοση του χωριού και που κατάφερε να διασώσει και να προβάλει αυτή την τοπική κληρονομιά που αποτελεί έναν ανεξερεύνητο πλούτο στο χώρο της Μακεδονίας. Εξέφρασε τη συγκίνηση και το θαυμασμό του για τον πλούτο της ύφανσης, των σχεδίων, των μοτίβων και της ποικιλίας των χρωμάτων που εντυπωσιάζουν και καθηλώνουν.

Ακολούθησε ο Γεν. Γραμματέας του Συλλόγου Οσσαίων και συντονιστής της έκθεσης κ. ’γγελος Μήτσας, ο οποίος αναφέρθηκε στο γεγονός ότι ένας μικρός πολιτιστικός σύλλογος κατάφερε να κινητοποιήσει όλες του τις δυνάμεις προκειμένου να πραγματοποιηθεί αυτή η έκθεση, με τις όποιες δυσκολίες της, ώστε να εκτεθούν και να προβληθούν για πρώτη φορά αυτά τα υπέροχα και «άγνωστα» υφαντά δημιουργήματα στο κοινό των Αθηνών και όλης της Ελλάδας. Αναφέρθηκε στην πρόθεση του συλλόγου να συνεχίσει την έρευνα και καταγραφή του σπάνιου και πολύτιμου αυτού υλικού, προκειμένου να προχωρήσει μελλοντικά σε μια ολοκληρωμένη έκδοση προβολής τους, ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Ευχαρίστησε, τέλος, όλους όσοι βοήθησαν στην πραγματοποίηση του εγχειρήματος και της όλης δράσης.

Η Πρόεδρος του Συλλόγου Οσσαίων κ. Σοφία Καραϊωάννου καλωσόρισε τους Οσσαίους και τον κόσμο που τίμησε με την παρουσία του τα εγκαίνια, ευχαρίστησε θερμά την Δ/ντρια του Μουσείου κ. Πισιμίση και τον Δ/ντή του Κέντρου Λαογραφίας κ. Καραμανέ και εξέφρασε τη συγκίνησή της που τα υφαντά της Όσσας βγήκαν με πολύ αγάπη, προθυμία και σεβασμό από τα μπαούλα των οικογενειών της Όσσας, ώστε να εκτεθούν στο σπίτι της Αγγελικής Χατζημιχάλη. Εστίασε στο γεγονός ότι για να δημιουργηθούν αυτά τα όμορφα υφαντά, αποδεικνύεται ότι οι γυναίκες υφάντρες της Όσσας έβαλαν όλη την αγάπη, την τέχνη, την αισθητική και την καλή τους διάθεση, εκφράζοντας έτσι η κάθε μια την ιδιοσυγκρασία της και το ταλέντο της. Τέλος, ευχαρίστησε ιδιαίτερα όλες τις κυρίες που βοήθησαν ακούραστα και με ενθουσιασμό σε αυτή τη δράση, όπως και όλο το Διοικητικό Συμβούλιο που με ομοψυχία εργάζεται για κάθε δράση του συλλόγου.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε, επίσης, ο προϊστάμενος του ναού των Αγίων Αναργύρων Ψυρρή και Οσσαίος στην καταγωγή, αρχιμανδρίτης Παντελεήμων Τσορμπατζόγλου, ο οποίος αναφέρθηκε στο υψηλό επίπεδο της τέχνης των υφαντών της Όσσας, εκφράζοντας την άποψη ότι η έκθεση αποτελεί μια ευκαιρία να αναδειχθούν τα υφαντά της Όσσας περαιτέρω και μέσω ενός λευκώματος που θα κινητοποιήσει περισσότερο τους Οσσαίους, αλλά και θα προβάλει την τέχνη αυτή στο ευρύ κοινό.

Η εκδήλωση έκλεισε με πολλές ευχές για καλές γιορτές και υγεία, με προσφορά κερασμάτων από τις κυρίες του συλλόγου και με περιήγηση στους χώρους του Μουσείου, που στολίστηκε ολόκληρο με τα υφαντά της Όσσας, δίνοντας χρώμα, αισιοδοξία και έναν χαρούμενο χαρακτήρα που ταιριάζει απόλυτα με τις εορταστικές μέρες που ακολουθούν!

Η έκθεση των υφαντών της Όσσας στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη», Αγγ. Χατζημιχάλη 6, στην Πλάκα, θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 14 Ιανουαρίου 2024, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Τ: 210 3243987, 210 3243972

ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ:

• ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ - ΟΠΑΝΔΑ

• ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΟΣΣΑΙΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΚΥΡΑΝΝΑ»

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή 11:00-16:00, Σάββατο-Κυριακή 10:00-15:00, Δευτέρα κλειστά