27-10-2011
Ο ΛΑΓΚΑΔΑΣ ΤΗΝ 27η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1944
Ο Οκτώβριος ήταν γενικά για τις περισσότερες πόλεις της Ελλάδος, μήνας λευτεριάς από τον Γερμανικό ζυγό κατοχής. Όλη η Θεσσαλονίκη σείονταν από φωνές, χαρά και τραγούδια λευτεριάς. Η γιορτή του Αγίου Δημητρίου και του αγίου Νέστορα, συνδέθηκαν με τα ελευθέρια των πόλεών μας.
Στους ίδιους ρυθμούς και η πόλη του Λαγκαδά, γιόρταζε τη δική της λευτεριά με πάνδημη δοξολογία στο ναό της αγίας Παρασκευής, με τις ίδιες εκδηλώσεις χαράς και ενθουσιασμού, με τον ίδιο παλμό, με την ίδια απροσμέτρητη χαρά.
Τριάντα δύο χρόνια μετά την θρυλική εκείνη 27η Οκτωβρίου του 1912, στις 27 Οκτωβρίου του 1944 και πάλι οι καρδιές των Λαγκαδιανών θα χτυπήσουν γοργότερα, καθώς ένας τρομερός κρότος θα τάραζε τη νυχτερινή ησυχία της πόλης. Οι Γερμανικές δυνάμεις κατοχής, τώρα, μετά από τέσσερα χρόνια και με το πρωτόκολλο αποχώρησης που υπέγραψαν στις 12 Οκτωβρίου του 1944 στην Αθήνα, εγκατέλειπαν την Ελλάδα. Η αποχώρησή τους από τον Λαγκαδά έγινε με έναν τρόπο που έδειχνε τον πανικό και τον φόβο της τότε υπερδύναμης. Ανατίναξαν κατά την αποχώρησή τους τη γέφυρα του Λαγκαδά, το στολίδι της πόλης μας, προφανώς για να προστατέψουν τα νώτα τους, δεδομένου ότι οι ανταρτικές ομάδες του Λαγκαδά, ήδη συνεδρίαζαν στο σπίτι του Φυλάκη για να αντιμετωπίσουν τις τελευταίες Γερμανικές αυθαιρεσίες. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ ως και την 26η Οκτωβρίου1944 ο δρόμος προς τη γέφυρα έσφυζε από ζωή, γιατί ήταν ο ξεχωριστός χώρος περιπάτου των Λαγκαδιανών μιας και συνδέονταν με το άλσος του στρατοπέδου Μπαρέτη, μετά την καταστροφή, κανείς δεν ήθελε να βλέπει την πληγωμένη γέφυρα. Στις 27 Οκτωβρίου του 1944 και πάλι ο Λαγκαδάς συνάζονταν στο ναό της πολιούχου του, της ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ για τα ευχαριστήρια και τα ελευθέρια της πόλης του. Η κραταιά Γερμανία έφευγε νικημένη από το πείσμα ενός λαού που ΔΙΨΟΥΣΕ όσο τίποτε τη λευτεριά του.
Βέβαια η χώρα μας λεηλατήθηκε από τους Γερμανούς όσο καμιά άλλη χώρα, κάτω από την κατοχή της. Σύμφωνα με τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό, 300.000 Έλληνες πέθαναν από πείνα, άμεσο αποτέλεσμα της Γερμανικής λεηλασίας. Η λίμνη Κορώνεια επιτάχθηκε και όλα τα αλιεύματα πήγαιναν για την τροφοδοσία του γερμανικού στρατού. Οι κάτοικοι της περιοχής τρέφονταν ακόμη και με τις ψαρόπαπιες της λίμνης. Ο Μουσολίνι μάλιστα, παραπονέθηκε στον Κόμη Τσιάνο τον υπουργό του, ότι δεν έμεινε τίποτε γι’ αυτόν να λεηλατήσει, γιατί «οι γερμανοί πήραν ακόμη και τα κορδόνια των παπουτσιών των Ελλήνων». Οι Γερμανοί κατακτητές επέβαλαν στην Ελλάδα όχι μόνο υπέρογκες δαπάνες κατοχής, αλλά και ένα αναγκαστικό κατοχικό δάνειο ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μετά το τέλος του πολέμου στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων, οι καλοί μας σύμμαχοι, πάντα οι ίδιοι, επεδίκασαν στην Ελλάδα το ποσόν των 7,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων για πολεμικές επανορθώσεις, έναντι των 14 δισεκατομυρίων που έπρεπε να επιδικάσουν.
Όμως ενώ όλες οι άλλες χώρες πήραν τις αποζημιώσεις τους, η καθημαγμένη Ελλάδα, περιμένει ακόμη την αποζημίωση που σύμφωνα με τον Jacques Delpla, οικονομολόγο και σύμβουλο της Γαλλικής Κυβέρνησης, οι οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα ανέρχονται σήμερα σε 575 δισεκατομμύρια δολάρια (δημοσίευμα γαλλικής εφημερίδας “ Les Echos , Saturday’’, στις 2 Ιουλίου του 2011), ενώ στις 21 Ιουνίου του 2011, ο dr.Albert Ritschl , Γερμανός ιστορικός οικονομολογίας, συνέστησε στους Γερμανούς, να είναι πιο μετριοπαθείς έναντι των ελλήνων, γιατί ενδέχεται να βρεθούν απέναντι στις πολεμικές αποζημιώσεις που χρωστούν ακόμη. (εφημερίδες Σπήγκελ και Γκάρντιαν).
Τα τέσσερα χρόνια κατοχής που πέρασαν ήταν χρόνια μαύρα και σκληρά, μέσα στη στέρηση και στη φτώχεια. Η χώρα μας έχασε το 13% του πληθυσμού της. Οι γερμανοί δολοφόνησαν τους κατοίκους 90 ελληνικών χωριών, έκαψαν περίπου 1.700 χωριά και πόλεις και λεηλάτησαν τους αρχαιολογικούς μας θησαυρούς. Οι πληγές του πολέμου ακόμα ανοιχτές. Και τώρα κάποιοι μας τις ξύνουν προκλητικά… Από τα 100 παλικάρια του Λαγκαδά που βρέθηκαν στα Αλβανικά βουνά, γύρισαν μόνο τα 85. Το αίμα και η θυσία των έντεκα παλικαριών του Λαγκαδά και των 3 - 4 αγνοουμένων, που έπεσαν πάνω στα Αλβανικά βουνά ακόμα πληγώνει τη μνήμη και την καρδιά των ανθρώπων. Δύο λεβέντες αξιωματικοί, ο Χρήστος Τσαπάρας και ο Κωνσταντίνος Γκόσιος έγραψαν τις πρώτες σελίδες της εποποιϊας του ’40 και ακολούθησαν οι υπαξιωματικοί Κωνσταντίνος Ασίκης, Κων/νος Ξανθόπουλος, Φώτιος Βαρβαλιός, και Τριαντάφυλλος Μπίλης (η μάνα του η κυρά - Κασσιανή με το άκουσμα του χαμού του δεν ξαναβγήκε από το δωμάτιό της ως την ημέρα του θανάτου της). Έπεσαν όλοι τους στα χιονισμένα αλβανικά βουνά με διαφορά λίγων ημερών, λες και φοβόταν μη μείνουν οι συμπατριώτες τους στην αιωνιότητα χωρίς συντροφιά. Με τέτοιους λεβέντες αξιωματικούς πώς να μείνουν πίσω τα φανταράκια του Λαγκαδά. Οι στρατιώτες Δημήτρης Χορόσκελης, Χαράλαμπος Μαυροβουνιώτης, Σωκράτης Τσακάλης, Πέτρος Γιάντσος και Δημήτριος Κρέης ακολούθησαν τη θυσία των φίλων και συγχωριανών τους, κερδίζοντας τη δόξα της αιωνιότητας.
Μαζί με αυτούς μια ακόμη χορεία αρκετών παιδιών γύρισε πίσω με το παράσημο του τραυματία του πολεμικού έπους του 1940 και προσπάθησε να κλείσει τις πληγές της ψυχής και του σώματος μέσα στη φτώχεια της κατοχής. Από όλη αυτή τη γενιά των ηρωικών παλικαριών της πόλης μας έμεινε πλέον μόνο ο θρύλος και οι αναμνήσεις που έμειναν να μας διηγούνται οι τρεις τελευταίοι πολεμιστές του έπους του 40, οι κύριοι Χρήστος Φυλάκης, Γρηγορούδης Αργύρης και Μπάρτζος Νικόλαος. Τους ευχαριστούμε μέσα από την καρδιά μας.
Ας είναι αυτή η αναφορά της μνήμης όλων τους μια αφορμή για τιμή και ευχαριστία και μια υπόσχεση πως όσο ζούμε θα κρατούμε πάντα αναμμένο το καντήλι της μνήμης και θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε πάνω στα δικά τους ιδανικά «ποτέ από το χρέος μη κινούντες».
Τσομπάνης Τρύφων
ALBUM
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ
.jpg)
