11-02-2013
ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΙΑ: Η ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ΛΑΓΚΑΔΑ
Του Χρήστου Φυλάκη
Δεν μπορώ να μη σας γράψω λίγα λόγια απ΄ ότι θυμάμαι από τη λίμνη μας, το γιαλό όπως τον έλεγαν οι παλιοί λαγκαδιανοί. Έχω αναμνήσεις από 80 χρόνια παλιότερα, από την εποχή που πήγαινα στο δημοτικό σχολείο, γύρω στo 1930, τότε που η λίμνη μας ήταν στις μεγάλες της δόξες, τότε που ήταν το στολίδι του κάμπου της Μυγδονίας και που το νερό της έφτανε κοντά στα κτήματα του Πόνη. Είχε καλάμια στην άκρη της λίμνης και χρειαζόταν 500 μέτρα και περισσότερο για να φτάσεις στο καθαρό νερό. Από την άκρη μέσα στα καλάμια κυκλοφορούσαν οι πλάβες, δηλαδή βάρκες που δεν είχαν μυτερά σκαριά από κάτω, γιατί τα νερά ήταν ρηχά. Οι καλύβες που έμεναν οι ψαράδες ήταν μέσα στα καλάμια, φτιαγμένες πάνω σε πασσάλους μέσα στο νερό, και να είναι πιο ασφαλείς οι παλιοί ψαράδες και από τα άγρια ζώα που είχε πολλά τότε, αλλά και από κλέφτες και λογίς - λογίς κακοποιούς. Αυτοί οι καλαμιώνες ήταν πραγματικός θησαυρός, γιατί ήταν πραγματική προστασία για ανθρώπους, για ζώα που έβρισκαν καταφύγιο, για εκατομμύρια πουλιά που έβρισκαν τροφή και ησυχία από ανθρώπους και αγρίμια. Μόλις νύχτωνε, χώνονταν μέσα στα καλάμια χιλιάδες πάπιες, χήνες, αμέτρητες μπεκάτσες και κοτσύφια και χιλιάδες άλλα μικρά πουλιά.
Οι άνθρωποι είχαν επίσης ένα καλό εισόδημα από τα καλάμια, γιατί πολλοί ήταν αυτοί που την άνοιξη πήγαιναν, τα έκοβαν, τα έκαναν δεμάτια και οι αγωγιάτες τα μετέφεραν στο Λαγκαδά. Εκεί στα συνεργεία των εργοδοτών δούλευαν αρκετοί εργάτες και έπλεκαν καλαμωτές που ήταν απαραίτητες για τις οικοδομικές εργασίες, μια και τότε όλες οι κατασκευές στις στέγες και στα χωρίσματα των δωματίων γινόταν από καλαμωτές. Από αυτά τα καλάμια λοιπόν της λίμνης ζούσαν αρκετές οικογένειες τα καλοκαίρια. Το χειμώνα είχε απασχόληση και δουλειά και για τους κυνηγούς, γιατί όπως είπαμε, είχε πολλά πουλιά και άγρια ζώα, ακόμα και λαγούς και αλεπούδες. Δεν ήταν ερασιτέχνες κυνηγοί, αλλά επαγγελματίες, οι οποίοι πωλούσαν τα κυνήγια τους για να οικονομήσουν τα προς το ζην.
Τώρα ας έρθουμε στο κυριότερο επάγγελμα της λίμνης, τους ψαράδες. Το κυριότερο και πιο βασικό επάγγελμα των Λαγκαδιανών ήταν το ψάρεμα. Αυτό θεωρούνταν το πιο σίγουρο και πιο αποδοτικό επάγγελμα της εποχής εκείνης και αυτό αποδείχτηκε όταν το 1930 έγινε διανομή κλήρων στις οικογένειες του Λαγκαδά, οι ψαράδες δεν έδειξαν ενδιαφέρον για τη γη, παρόλο που ο κλήρος ήταν 33 στρέμματα για τετραμελή οικογένεια. Στους ψαράδες έδωσαν μόνο από 5 στρέμματα σε χωράφια τέταρτης κατηγορίας, γιατί το επάγγελμα του ψαρά θεωρούνταν καλό και προσοδοφόρο. Είναι αλήθεια ότι τότε είχε πολλά ψάρια, γριβάδια, τούρνες, γκοτζάρια φημισμένα, τσιρόνια, σίρκες, περκιά, γουλιανούς, χέλια και πάρα πολλά λιστιά. Και ο κόσμος τότε, λόγω και της φτώχειας, έτρωγε πολλά ψάρια γιατί ήταν το πιο φθηνό φαγητό. Άλλωστε, εδώ εφευρέθηκε και η τσιρονόπιτα. Βέβαια, αυτά που λέμε δεν ίσχυαν μόνο για τους Λαγκαδιανούς, αλλά και για τους κατοίκους των γύρω χωριών που συνόρευαν με τη λίμνη. Είχε πολλούς ψαράδες λοιπόν τότε, γιατί οι άνθρωποι είχαν δουλειά για όλο το χρόνο, εκτός από τις 40 μέρες της απαγόρευσης που ήταν περίοδος αναπαραγωγής των ψαριών.Τότε κάναν για λίγο τους γεωργούς και δούλευαν περιστασιακά στα χωράφια. Με λίγα λόγια, η λίμνη μας εκτός από την ομορφιά της, ήταν και ένας μεγάλος εργοδότης που έδινε δουλειά σε χιλιάδες ανθρώπους.Το 1941 με τη μεγάλη πείνα, η λίμνη αποδείχθηκε μεγάλη μάνα για την περιοχή, γιατί έθρεψε τους ανθρώπους και έπαιξε σπουδαίο ρόλο στα δύσκολα χρόνια. Λες και από θαύμα εκείνη τη χρονιά είχε πάρα πολλά ψάρια που έφταναν να θρέψουν και τους ντόπιους, αλλά και τους Γερμανούς που είχαν επιτάξει τη δουλειά των ψαράδων για να ταΐζουν το στρατό τους. Το χειμώνα είχε παγώσει η λίμνη και πήγαινε ο κόσμος, έσπαγε τον πάγο και έβγαζε ψάρια. Πήγα και εγώ με τους φίλους μου, πήραμε βαριοπούλες, σκαρπέλα, σπάγαμε τον πάγο και βγάζαμε ψάρια. Πάγος 10-15 πόντους πάχος, περπατούσαμε πάνω του, και το κυριότερο κρατούσε τη στάθμη του νερού. Όλος ο κάμπος του Λαγκαδά είχε ευεργετηθεί από τη λίμνη, γιατί έκανε εύφορο το χώμα λόγω της υγρασίας του και χωρίς πότισμα έκαναν μεγάλες σοδειές, ντομάτες, μελιτζάνες, καρπούζια, πεπόνια, καλαμπόκια, τροφοδοτούσαν ολάκερη τη Θεσσαλονίκη με τα καλύτερα και νοστιμότερα λαχανικά. Αργότερα ήρθε και ο σύλλογος κωπηλασίας και γινόταν προπονήσεις και αγώνες πρωταθλήματος. Υστερα ιδρύθηκε και ο κωπηλατικός σύλλογος Λαγκαδά και πήγαιναν και τα δικά μας παιδιά και γυμνάζονταν. Εκαναν και κτιριακές εγκαταστάσεις, έγινε και ασφαλτόστρωση μέχρι την παραλία της λίμνης και ήταν όνειρο να πηγαίνεις βόλτα, είτε με το αυτοκίνητο είτε με το ποδήλατο, για να θαυμάσεις την ομορφιά της φύσης. Εκεί μαζευόμασταν τα Θεοφάνεια, όπου ο δεσπότης έριχνε το σταυρό να αγιαστούν τα νερά και βουτούσαν μάλιστα και κολυμβητές. Όλα αυτά πριν από 20 χρόνια. Τώρα έσβησαν σαν ένα όνειρο. Τελευταία που πήγα και είδα την κατάσταση έφυγα τόσο στενοχωρημένος που δεν πάτησα ξανά. Από τότε ζω με τις αναμνήσεις από εκείνα τα παλιά καλά χρόνια που σας γράφω σήμερα.
Σας άρεσε το άρθρο;
ALBUM
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ
.jpg)
