Ενας Γερμανός φυσιολάτρης αποκαλύπτει με φωτογραφικό υλικό τις ομορφιές που είχε η λίμνη πριν από 42 χρόνια

Η πρόσκληση του Ελληνα φίλου του, Βασίλη Σιώπη, να τον επισκεφθεί στον Αγιο Βασίλειο Λαγκαδά, ένα μικρό χωριουδάκι της Θεσσαλονίκης χτισμένο δίπλα στη λίμνη Κορώνεια, στάθηκε γι' αυτόν μια αποκάλυψη. Η υδάτινη έκταση και «όλος αυτός ο κόσμος του νερού και των καλαμιώνων» που απλωνόταν πέρα από τα τελευταία σπίτια του χωριού τον καθήλωσαν για εβδομάδες στην περιοχή να φωτογραφίζει αδιάκοπα.

Βίδρες, αετοί, γεράκια στις φωλιές τους, κουνάβια κι αλεπούδες, κορμοράνοι, ερωδιοί, ψάρια της λίμνης, νανοβουτηχτάρια και νεροβούβαλοι (οι τελευταίοι της Μυγδονίας), νερόφιδα και σαύρες που «μονομαχούσαν», όλα σχεδόν τα είδη που πετούσαν, κυνηγούσαν και κολυμπούσαν στην περιοχή «παρέλασαν» από τον φωτογραφικό φακό του Γερμανού.Και όχι μόνο. Μπαίνοντας σε μία από τις πισσαρισμένες ψαρόβαρκες της Κορώνειας και με σύντροφο έναν ντόπιο, περιηγήθηκε τις όχθες της και περπάτησε στους γύρω λόφους για να αποτυπώσει τη ζωή των κατοίκων. Στάνες, υποστατικά κτηνοτρόφων με τα κάρα τους στις αυλές, φούντες καπνού κρεμασμένες στον ήλιο, πρασινισμένα καπνοχώραφα κάτω από τον Βυζαντινό Πύργο του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου -εκεί όπου σήμερα υπάρχουν μόνο μπάζα και καλαμιώνες-, βάρκες της Κορώνειας να καταφθάνουν στις όχθες φορτωμένες με τυλινάρια και λιπαριές (ψάρια).

Βαδίζοντας -ίσως χωρίς να το γνωρίζει- στα χνάρια του συμπατριώτη του περιηγητή - καθηγητή Ζαχαρία φον Λίγκενταλ, ο οποίος στο παρελθόν περιέγραψε την περιοχή, ο Ρόλαντ Καλμπ φωτογράφισε τις εκβολές του Μπογδάνα και αποκαλούσε τη λίμνη «θάλασσα μαγείας». «Ηταν τότε που ο κόσμος όλος ζούσε απ' αυτήν», αφηγείται ο 79 ετών σήμερα Γερμανός. «Ηταν», θυμάται, «για μένα μια απίστευτη ομορφιά, σχεδόν εξωπραγματική, που δεν την χόρταινα...».

Στους Ελληνες φίλους του από τη Θεσσαλονίκη, όταν συζητούσαν στο εργοστάσιο και στις μπιραρίες, πάντοτε έφερνε την κουβέντα στον Αγιο Βασίλειο κι όταν κάποιος του διηγήθηκε ότι μια βασίλισσα, η Κορώνεια, έδωσε το όνομά της στη λίμνη γιατί σώθηκε μια παγωμένη νύχτα πατώντας στον πάγο της, πείστηκε «ότι πρόκειται για μαγεμένο τόπο». Οπου κι αν ταξίδεψε (Αμερική και Αφρική) για να δει με τα μάτια του την άγρια Φύση, είχε πάντα στον νου του τη λίμνη του Λαγκαδά και το 1976 επέστρεψε με μια ερασιτεχνική κάμερα για να ξανακαταγράψει τη ζωή της σε ένα φιλμάκι.

Ρύπανση και γεωτρήσεις

Πήγε κι αλλού στην Ελλάδα, «τη δεύτερη πατρίδα» όπως τη θεωρεί. «Η Κερκίνη και οι Πρέσπες είναι επίσης πολύ ωραίες, αλλά ο Λαγκαδάς είναι το θαύμα της Φύσης», συνήθιζε να λέει. Σαράντα δύο χρόνια από την πρώτη του επίσκεψη, μαζί με τη σύζυγό του Ούνρλικε, ο Ρόλαντ Καλμπ επέστρεψε στη «θάλασσά του». Ομως, λίμνη και νερό δεν υπήρχαν και η ζωή που κάποτε έσφυζε εκεί έχει πλέον χαθεί. Ούτε νερά ούτε βάρκες ούτε ψαράδες, λίγα μόνο πουλιά και «οικοδομές που άλλαξαν όλο το τοπίο». Στο όνομα μιας στρεβλής ανάπτυξης, δεκάδες βιομηχανίες την ρύπαναν επί χρόνια, χιλιάδες αρδευτικές γεωτρήσεις την άδειασαν. Αν και οι φίλοι του τον είχαν προειδοποιήσει γι' αυτό που θα συναντούσε ύστερα από τόσα χρόνια, αν και του είπαν ότι δεν υπάρχει πια η λίμνη που αγάπησε, «το σοκ», όπως λέει ο ίδιος, «ήταν μεγάλο». Οι υπάλληλοι του Φορέα Διαχείρισης Κορώνειας - Βόλβης, που βρήκαν το ζευγάρι να στέκεται κάτω από τα υπεραιωνόβια πλατάνια του Σχολαρίου Θεσσαλονίκης, διαπίστωσαν ότι ο Γερμανός φυσιολάτρης κουνούσε απογοητευμένος το κεφάλι του. Kάποια στιγμή, λίγο αργότερα, όταν βάδιζε κοντά στην ενωτική τάφρο που θα ενώνει στο μέλλον την Κορώνεια με τη Βόλβη, «γύρισα και κοίταξα πίσω προς τη λίμνη του Λαγκαδά, αλλά δεν υπήρχε κάτι να φωτογραφίσω...».

Στα παιδιά του Φορέα Διαχείρισης που τον ξενάγησαν και του εξιστόρησαν τη σημερινή της κατάντια προθυμοποιήθηκε να δώσει όλο το φωτογραφικό υλικό που είχε συγκεντρώσει την περίοδο 1966 - 1967. «Γράψτε», λέει στην «Κ», «από το σπίτι του στον Μέλανα Δρυμό και πείτε ότι ήταν κάποτε παράδεισος. Πρέπει οι άνθρωποι να προσπαθήσουν να ξαναφτιάξουν αυτόν τον παράδεισο γιατί αυτό θα ωφελήσει τον τουρισμό και όλη την Ελλάδα». Τόσο απλά...

Του Θαναση Tσιγγανα, φωτο: PAPADOPOULOS K., αναδημοσίευση από την εφημερίδα Καθημερινή και www.kathimerini.gr, 08-02-10