Αρχική Σελίδα   |    ΔΗΜΟΣ ΛΑΓΚΑΔΑ    |    ΟΙ ΔΗΜΟΙ    |    ΟΙΚΙΣΜΟΙ    |    ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ & ΜΟΥΣΕΙΑ    |    ΣΥΛΛΟΓΟΙ    |    ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ    |    ΑΓΓΕΛΙΕΣ    |    ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ    |    ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
29/3/2024 02:38:35



















Επισκέπτες Online: 945


Λίστα Ενημέρωσης

Συμπληρώστε το email σας για να λαμβάνετε ενημερώσεις.






ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΑΓΚΑΔΑ η δική μας «Αμφίπολη»
06-10-2014
ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΑΓΚΑΔΑ η δική μας «Αμφίπολη»

Χρονογραφικά Σημειώματα

Αν η Ελλάδα  έχει ένα μόνιμο και παντοτινό πρόβλημα στον τομέα της ανάπτυξής της, αυτό εντοπίζεται κυρίως στο θέμα της άγνοιας της ιστορίας της από τους ηγέτες -πολιτικούς και στο θέμα της προβολής του πολιτισμού της.

Το διαπιστώσαμε άλλωστε με το ζήτημα της Αμφίπολης, όπου σαν αγουροξυπνημένοι από βαθύ λήθαργο οι πολιτικοί μας, έσπευσαν να γνωρίσουν από κοντά τα ευρήματα, σαν να μη περίμεναν ή να μη πίστευαν ότι η πατρίδα μας διαθέτει τέτοιο πλούτο. Κι όμως όλη η γη που πατούμε, κι όλη η θάλασσα που χαιρόμαστε κρύβει στα σπλάχνα της την ιστορία των προγόνων μας, θαρρείς από ένστικτο, ότι οι επίγονοι θα ήμασταν ανίκανοι να συντηρήσουμε έναν τέτοιο πολιτισμό.
Ακόμα και αυτή η ταπεινή περιοχή που ζούμε, έχει μια ανεπανάληπτη ιστορία, άγνωστη στους πολλούς, πολύ περισσότερο άγνωστη σ’ αυτούς που επί δεκαετίας θέλησαν να την κυβερνήσουν, αγνοώντας τα στοιχειώδη
ιστορικά δεδομένα. Ναι, η επαρχία μας έχει τη δυνατότητα να προβάλλει έναν πολιτισμό ασύλληπτης σπουδαιότητας ομορφιάς και αξίας. Από πού να ξεκινήσει κανείς; Από την περιοχή του Δερβενίου με τους καταπληκτικούς Μακεδονικούς τάφους που τα ευρήματά τους κοσμούν τις προθήκες του αρχαιολογικού μουσείου Θεσσαλονίκης; Αν όμως σήμερα ένας επισκέπτης ρίξει μια ματιά στους τάφους με τα λαμαρινένια σκουριασμένα στέγαστρα, θα απελπιστεί από τη «μέριμνα» των αρμοδίων φορέων και υπηρεσιών και την αντιαισθητική άποψη για την προβολή και διάσωση των ανασκαφικών ευρημάτων. Ας σταματήσουμε όμως κάτω από το Δερβένι, στο Μπαμπ-Ντερβέν, το στενό πέρασμα  όπως το έλεγαν οι Τούρκοι, όπου εντοπίζεται η περιοχή της αρχαίας Λητής και των αρχαίων Πυλών, ή Σταυρού, ή Βολβού, όπου φυλάσσονταν από τους Πυλαίους φρουρούς, λόγω της στρατηγικής τους σημασίας, δηλ. των σημερινών Λαγυνών, όπου η αρχαιολογική έρευνα από το 1936 με τον καθηγητή Κεραμόπουλο ανακάλυψε αρχαίο οικισμό, αλλά η έναρξη του πολέμου διέκοψε την ερευνητική δραστηριότητα. Λίγα χρόνια αργότερα στα 1950 οι καθηγητές Κεραμόπουλος και Μανώλης Ανδρόνικος, ανακάλυψαν Μακεδονικό τάφο τον οποίο μελέτησαν και έκαναν ενδιαφέρουσες τομές όπου εντόπισαν ευρήματα της γεωμετρικής εποχής, ακόμα αντικείμενα της Μινωικής αλλά και της Μυκηναϊκής εποχής.
Λίγο μετά από αυτούς ο Καθηγητής αρχαιολογίας Κοτζιάς σε ανασκαφική του έρευνα ανακάλυψε ευρήματα της Νεολιθικής εποχής. Όλα αυτά για χρόνια παραμένουν στην αφάνεια γιατί κανείς δεν τα θεώρησε άξια προσοχής και ανάδειξής τους. Λίγο παραπέρα στη Άσσηρο, σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από τις αρχαιότερες επίσης της επαρχίας μας, ο Άγγλος αρχαιολόγος Κούξεϋ θα ανακαλύψει έναν από τους αρχαιότερους Μυγδονικούς οικισμούς. Όταν πριν από χρόνια επισκέφτηκα τον χώρο, νόμισα ότι ήταν συρματένια περίφραξη από μαντρί προβάτων. Τα ευρήματα έχουν καταγραφεί και κάποια φυλάσσονται στο μουσείο. Κατεβαίνοντας προς Λαγκαδά, το ενδιαφέρον μας κερδίζει η Τούμπα του Περιβολακίου, η περιοχή κατά τον άγγλο αρχαιολόγο Αrnold Toynbee ονομάζονταν Βαίρος και όλος ο γύρω κάμπος ήταν τόπος στρατοπέδευσης, σίτισης στρατευμάτων και φρούριο εξόρμησης. Ο στρατηγός Πυραίχμην, Θρακοφρυγοπαιονικής καταγωγής, εδώ συγκέντρωσε τα στρατεύματά του, προκειμένου να εκστρατεύσει στην Τροία για να βοηθήσει τον Πρίαμο. Αιώνες μετά οι «σύμμαχοι» Αμερικανοί θα επιλέξουν την ίδια στρατηγικής σημασίας περιοχή για να εγκαταστήσουν την μοίρα πυραύλων. Η ίδια περιοχή κατά τη βυζαντινή περίοδο θα αποτελέσει το ορμητήριο εχθρών και φίλων για την κατάληψη ή απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Η τούμπα του Περιβολακίου ερευνήθηκε αρχαιολογικά πριν απόν τον πόλεμο και εντοπίστηκαν αντικείμενα από την εποχή του σιδήρου ακόμα. Στην ίδια περιοχή υποθέτω ότι βρίσκονταν και τα κτήματα της βυζαντινής αρχόντισσας κυρά - Ευδοκίας της Φιλανθρωπινής, όπου είχε πτωχοκομείο, νοσοκομείο και φιλοξένησε για κάποιο καιρό τον Μέγα Λογοθέτη Γεώργιο Ακροπολίτη, δηλ. πρωθυπουργό της Κωσνταντινούπολης, όταν έπεσε στη δυσμένεια του αυτοκράτορα. Έκτοτε η ιστορία παραμένει στην αφάνεια, χωρίς κανένα ενδιαφέρον των αρμοδίων.


Πρόσφατα, περίπου προ διετίας, η αστυνομία συνέλαβε σπείρα αρχαιοκαπήλων οι οποίοι είχαν στην κατοχή τους πολεμικά όπλα, σπαθιά και περικεφαλαίες που βρήκαν σε λαθρανασκαφή, στην περιοχή της Γερακαρούς. Οι αρχαιολόγοι που έσπευσαν στον χώρο με υπόδειξη των συλληφθέντων βρήκαν στρατιωτικό νεκροταφείο με αρκετές ταφές, αλλά δεν βρήκαν πιστώσεις για να συνεχίσουν την έρευνα. Πάντως τα ευρήματα θεωρήθηκαν μεγάλης αξίας και μεταφέρθηκαν στο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας, τα οποία είχε επισκεφθεί η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας. Τον Οκτώβριο του 1978 έξω από τον Λαγκαδά, προς τον Ευαγγελισμό, κάποιος αγρότης βρήκε στο χωράφι του ένα μαρμάρινο λεοντάρι, από θασίτικο μάρμαρο, ύψους περίπου 2,50 μέτρων. Το λεοντάρι μεταφέρθηκε στις αποθήκες του αρχαιολογικού μουσείου Θεσσαλονίκης, χωρίς κανείς να γνωρίζει την τύχη του. Οι ομοιότητες όμως του λεονταριού αυτού με της Αμφίπολης και της Χαιρώνειας, είναι εμφανέστατες. Κανένας αρμόδιος παράγοντας του τόπου μας, τόσα χρόνια δεν αναρωτήθηκε τι ήθελε ένα λεοντάρι τέτοιων διαστάσεων έξω από τον Λαγκαδά, ούτε νοιαστήκαμε να ζητήσουμε ένα αντίγραφό του.

Οι περιοχές της αρχαίας Όσσας και του Σοχού, κρύβουν επίσης τη δική τους ιστορία στα σπλάχνα τους, πέτρινα γεφύρια και ίχνη αρχαίων δρόμων, μένουν στην αφάνεια, όπως και στη περιοχή του Κολχικού, όπου πριν από 50 περίπου χρόνια κάτοικοι βρήκαν θραύσματα κεραμικών και μαρμάρινων στοιχείων, μια επιτύμβια πλάκα, ένα ρωμαϊκό λυχνάρι και αρκετά βυζαντινά νομίσματα, που παραδόθηκαν στο μουσείο της Θεσσαλονίκης. Οι άλλες επίσης τούμπες γύρω από τον Λαγκαδά, περιμένουν το ενδιαφέρον των αρμοδίων. Πρόσφατα επισκέφθηκα μια τέτοια τούμπα έξω από τον Λαγκαδά, που  όχι μόνο οι αρχαιοκάπηλοι προλαβαίνουν το κράτος αλλά θρασύτατα πηγαίνουν με εκσκαφέα για τη διάνοιξη των σπηλαίων, καταστρέφοντάς τα. Τα βυζαντινά επίσης στοιχεία της περιοχής μας, μπορούν να υπογραμμίζουν την ιστορία του τόπου μας, με πρώτο τον Πύργο του Αγίου Βασιλείου, δίπλα στη λίμνη, τα ίχνη παλαιών μετοχιών αγιορείτικων μοναστηριών, ο βυζαντινός μύλος στην περιοχή της Βόλβης, ο ναός του Αγίου Γεωργίου στο Στάνοβο έξω από το Καβαλάρι, που η ιστορία του ξεκινά από την παλαιοχριστιανική περίοδο, περίπου από τον 6ο αιώνα, ο Βερτίσκος, η Χωρούδα, χωριά που κρύβουν εκπλήξεις, τα σπίτια της Μακεδονικής αρχιτεκτονικής, που παρατημένα στην τύχη τους και στη φθορά του χρόνου, «εκλιπαρούν» μια ματιά για συντήρηση. Ποιος θα νοιαστεί για όλα αυτά; Ποιος θα τα προβάλλει;

Η Μητρόπολη Λαγκαδά, αναστηλώνοντας τους παλιούς ναούς και συντηρώντας τις εικόνες, κατάφερε να δημιουργήσει δύο μουσεία (βυζαντινό και λαογραφικό) και άλλους πέντε επισκέψιμους μεταβυζαντινούς ναούς, βοηθώντας στο ρεύμα του θρησκευτικού τουρισμού, με 2000 Ρώσους τουρίστες κατ’ έτος στη πόλη μας.

Γιατί δεν θα μπορούσε η Επαρχία μας να ζήσει κάτω από τη σκιά αυτού του πολιτισμού, που έχει τόση δύναμη και αντοχή, ώστε μπορεί να μας θρέψει για πολλές γενιές; Κάποτε ένας χρησμός του μαντείου των Δελφών για τους Αθηναίους έλεγε πως «θα σας σώσουν τα ξύλινα τείχη», σήμερα αν υπήρχε μαντείο θα μας έλεγε «θα σας σώσουν οι πέτρες και τα χώματα των προγόνων σας». Ο Ρίτσος έγραφε κάποτε πως «αυτές οι πέτρες δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό», πρέπει να ανοίξουμε επιτέλους την ιστορία μας κατέναντι στον ήλιο. Ο Γιώργος Σεφέρης έλεγε πως «δεν μου φτάνουν οι ζωντανοί, θέλω να μιλώ και με τους πεθαμένους», γιατί αυτοί κατά τον ποιητή «μεσ’ τα σταυρωμένα χέρια τους κρατάνε της καμπάνας το σχοινί, για να σημάνουν την ανάσταση», μια ανάσταση που θα είναι ανάσα ζωής για μια ολάκερη πατρίδα.

Όμως όλα αυτά θέλουν «αρετήν και τόλμην» και όχι πανηγύρια σε επίπεδο σκυλάδικου γλεντιού και σκόρπισμα χιλιάδων ευρώ στο βωμό της αυτοπροβολής ή της αυτογελοιοποίησης τελικά.

Μακάρι κάποτε να βάλουμε μυαλό.

 

Τρύφων Τσομπάνης

Επίκ. Καθηγητής ΑΠΘ

Τοπικός Σύμβουλος Δημοτικής ενότητας Λαγκαδά




 

ALBUM ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ



Επικοινωνία με lagadas.net
Επιτρέπεται η αναδημοσιεύση του υλικού μόνο με την αναφορά της πηγής © 2010 lagadas.net
design by aksium