Το έθιμο της πυροβασίας που είναι μοναδικό στον κόσμο

Ξεκινούν από αύριο οι προετοιμασίες των Αναστενάρηδων στο Λαγκαδά, που θα κορυφωθούν τις επόμενες μέρες με την πυροβασία με γυμνά πόδια σε πυρακτωμένα κάρβουνα.

To πανάρχαιο έθιμο που έφεραν μαζί τους οι Ελληνες πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας, πραγματοποιείται στο Λαγκαδά και σε άλλα μέρη της Μακεδονίας (Αγ. Ελένη Σερρών, Κερκίνη, Μελίκη και Μαυρολεύκη Δράμας. Το έθιμο αναβιώνει κάθε χρόνο από τους Αναστενάρηδες, οι οποίοι εκτελούν πιστά και με απόλυτο σεβασμό κάθε λεπτομέρειά του, προς τιμή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.

Οι Aναστενάρηδες του Λαγκαδά

Στο Λαγκαδά σήμερα λειτουργούν δύο ομάδες Aναστενάρηδων. Η πρώτη και πιο οργανωμένη ομάδα είναι μέλη της Θρακικής Εστίας Λαγκαδά και έχουν το κονάκι τους στο τμήμα της παλιάς πόλης του Λαγκαδά (δρόμος προς κοιμητήρια, κάνετε αριστερά στο μικρό στενάκι όπου βρίσκεται το κατάστημα Μιχαήλ - Είδη εξοπλισμού καταστημάτων). Πίσω από το κονάκι ανάβει η μεγάλη φωτιά και πλήθος κόσμος συγκεντρώνεται για να παρακολουθήσει την πυροβασία των Aναστενάρηδων που πραγματοποιείται αυστηρά στις 21 Μαΐου και στις 23 Μαΐου, ενώ στις 22 Μαΐου οι Aναστενάρηδες της Θρακικής Εστίας μεταφέρουν τα κόκκινα μαντήλια (αμανέτια) στα σπίτια των αναστενάρηδων. H πυροβασία πραγματοποιείται μετά τις 9 το βράδυ.

Η άλλη ομάδα που είναι μέλη του Συλλόγου «Τα Αναστενάρια του Λαγκαδά» με πρόεδρο τον Aρχιαναστενάρη Αναστάσιο Γκαϊτατζή, που έχει το κονάκι της στον οικισμό Παπακυριακή, στο παλιό Στάλιγκραντ. Η πυροβασία εδώ πραγματοποιείται επί τρεις συνεχόμενες μέρες, από τις 21 μέχρι και τις 23 Μαΐου και γίνεται σε αυλή σπιτιού. Για περισσότερες πληροφορίες καλέστε στα τηλ. 23940 23139 και 6932 198256.

Μέχρι πριν από 20 χρόνια το έθιμο αναβίωνε σε μια μεγάλη αλάνα του Λαγκαδά, όπου γινόταν πυροβασία από όλες τις οικογένειες των αναστενάρηδων, ενώ χιλιάδες κόσμου παρακολουθούσε τη διαδικασία. Τώρα η τελετή γίνεται από λίγες οικογένειες, ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ τους ως προς τη δημοσιοποίηση ή όχι της ιεροτελεστίας. Φέτος είναι η πρώτη χρονιά που η μία από τις δύο ομάδες (ο σύλλογος «Τα Αναστενάρια του Λαγκαδά») καλεί με επίσημο τρόπο μέσω αφίσας που προβάλλεται στα ΜΜΕ τον κόσμο να παρακολουθήσει τη διαδικασία. Οι Αναστενάρηδες της Θρακικής Εστίας αντίθετα δεν επιθυμούν την προβολή, θεωρώντας πως η εκδήλωση αυτή έχει πιο προσωπικό χαρακτήρα και δεν γίνεται για δημόσια θέα.

Το τελετουργικό

Η πυροβασία δεν είναι ένα απλό πανηγύρι, τηρείται η ιεραρχία και ο καθένας αποδίδει τον σεβασμό που πρέπει σε κάθε λεπτομέρεια του τελετουργικού. Οι Αναστενάρηδες κουβαλούν μαζί τους εικόνες των Αγίων, οι οποίες τους δίνουν τη δύναμη του νου να περπατούν στα κάρβουνα χωρίς να καίγονται, ενώ αναγνωρίζουν ως ανώτατο ιεράρχη τους τον Αρχιαναστενάρη.

Οι εκδηλώσεις διαρκούν τρεις ημέρες με αποκορύφωμα την 21η Μαΐου με τη ζωοθυσία (τα σφάγια - κουρμπάνι - μοιράζονται στις οικογένειες των χωριών, που κατάγονται από την Ανατολική Θράκη) το πρωί, τη θεία λειτουργία και τη πυροβασία το βράδυ της ίδια ημέρας. Η πυροβασία επαναλαμβάνεται και την τρίτη ημέρα.

Η προετοιμασία αρχίζει από το «κονάκι» με χορό, υπό τους ήχους της λύρας και του νταουλιού. Εκεί τελείται η αγρυπνία και η προετοιμασία των μυστών που κορυφώνεται στις 21 Μαΐου και παρέχει τη δυνατότητα της πυροβασίας και της ακαΐας. Η πομπή ξεκινά από το κονάκι και κατευθύνεται προς το αλώνι, όπου τα όργανα παίρνουν θέση για να ξεκινήσει η πυροβασία που θα διαρκέσει δύο με τρεις ώρες, ώσπου να σβήσει η φωτιά. Η επιστροφή από την πυροβασία στο κονάκι είναι και πάλι πομπική. Μετά την εναπόθεση των εικόνων στο εικονοστάσιο, ξαναρχίζει ο χορός των Αναστενάρηδων και του Αρχιαναστενάρη, ο οποίος θα κάνει την απόλυση.