Αρχική Σελίδα   |    ΔΗΜΟΣ ΛΑΓΚΑΔΑ    |    ΟΙ ΔΗΜΟΙ    |    ΟΙΚΙΣΜΟΙ    |    ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ & ΜΟΥΣΕΙΑ    |    ΣΥΛΛΟΓΟΙ    |    ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ    |    ΑΓΓΕΛΙΕΣ    |    ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ    |    ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
29/3/2024 04:33:42



















Επισκέπτες Online: 984


Λίστα Ενημέρωσης

Συμπληρώστε το email σας για να λαμβάνετε ενημερώσεις.






ΛΑΓΚΑΔΑΣ - Χριστούγεννα - Πρωτούγεννα *Του Τρύφωνα Τσομπάνη
23-12-2020
ΛΑΓΚΑΔΑΣ - Χριστούγεννα - Πρωτούγεννα *Του Τρύφωνα Τσομπάνη

Η μικρή μαντεμένια σόμπα έκαιγε σχεδόν πυρακτωμένη και ζέστανε το δωμάτιο υπερβολικά. Το δέντρο, τι δέντρο… ένα πουρνάρι δηλαδή, από τα γύρω βουνά του Λαγκαδά που κατάφερε να κόψει ο πατέρας, έστεκε στη γωνιά «σαν τη νύφη στολισμένο φουντωτό καμαρωτό» όπως έλεγε το τραγούδι που μας είχε μάθει η δασκάλα μας η κυρία Σάνη Μακαβού και τραγουδούσαμε με πάθος για να μεγαλώσουμε τη χαρά και να την κρατήσουμε όσο μπορούσαμε πιο ζωντανή μέσα στο σπιτικό. Τα στολίδια βέβαια απλά, κάποια κουκουνάρια τυλιγμένα σε χρυσόχαρτα, αστεράκια κομμένα με τα χέρια μας και πασπαλισμένα με χρυσόσκονη, καμπανούλες αγορασμένες από τον μπαρμπα-Βασίλη Χρυσαφίδη και… μπαμπάκια, όσο πιο πολλά μπαμπάκια για να φαντάζει σαν χιονισμένο το δεντράκι μας και μια φάτνη ζωγραφισμένη και όμορφη, όπου μπροστά της περνούσαμε ώρες ολόκληρες κοιτάζοντας το Χριστό, την Παναγιά, τα ζώα , τους αγγέλους και κλείνοντας τα μάτια θαρρείς μεταφερόμασταν νοερά «στα βουνά τα ιερά όπου ψάλλαν οι αγγέλοι απ’ τα ουράνια θεία μέλη…».

Πόσες φορές δεν έλεγα το ποίημα που έμαθα για τη σχολική γιορτή «νάμουν του στάβλου ένα άχυρο ένα φτωχό χορτάρι…» ή δεν κοιμήθηκα μπροστά σ’ αυτή τη φάτνη χαζεύοντας και κοιτώντας ένα χάρτινο εκκλησάκι, που ακόμα κρατάω για ενθύμιο από τα χρόνια εκείνα τα νοσταλγικά! Η κούραση της ημέρας μεγάλη, γιατί το σφάξιμο των χοιρινών στη γειτονιά μας έκανε να τρέχουμε από αυλή σε αυλή, για να απολαύσουμε τη διαδικασία, όπου ο σφάχτης έγδερνε το ζώο αφού προηγουμένως το φούσκωνε με ένα καλάμι και στεκόμασταν εκστατικοί να παρακολουθούμε τα γεγονότα, αλλά κυρίως για να πάρουμε τη φούσκα του γουρουνιού για να παίξουμε λίγο μπάλα. Η βραδινή μάζωξη γύρω από το τραπέζι της παραμονής ήταν πλέον επιβεβλημένη γιατί έπρεπε να θυμιαστούμε και φάμε τα τελευταία νηστίσιμα, να τραγουδήσουμε, και να ευχηθούμε «γεροσύνη, καλοσύνη, μπερεκιέτια…».

Πάνω στο τραπέζι το νερόβραστο φαγητό, φρούτα, καρύδια, αμύγδαλα, ένα σκόρδο, ένα κρεμμύδι, λίγα νομίσματα, όλα περίμεναν να ευλογηθούν και να θυμιαστούν από τον γεροντότερο του σπιτού. Για θυμιατό… μια κεραμίδα σπασμένη και ευώδες θυμίαμα για το καλό της βραδιάς. Η συγκέντρωση γινόταν συνήθως στα σπίτια που ζούσαν οι παππούδες και γιαγιάδες για να έχουν τη δυνατότητα να μαζεύονται όλα τα αδέλφια της οικογένειας. Γέλια, χαρές, τραγούδια! Η μάνα ετοίμαζε ήδη τα κρεβάτια μας για ύπνο με την προτροπή να κοιμηθούμε νωρίς για να σηκωθούμε νωρίς και να πάμε να καλαντίσουμε όσο πιο πρωί γινόταν. Οι τοπούσκες μας -ξύλινα ραβδιά- ήταν έτοιμες από νωρίς, κομμένες λίγο μεγαλύτερες απ’ το μπόι μας, για να φαντάζουν εντυπωσιακές και χοντρές για να είναι απειλητικές προς τους νοικοκυραίους όταν φωνάζαμε «σούρβα-σούρβα δώσε καρύδια να μη σε σπάσω τα κεραμίδια»!!! Τι ύπνος ήταν εκείνος γλυκός!!! Πόσα όνειρα δεν συνόδευαν τη βραδιά μας! Το πρωί αχάραγα ακόμα με τη τσίμπλα στο μάτι, καμιά φορά χωρίς καν να πλυθούμε γιατί το νερό στο μουσλούκι ή το μπαρντάκι ήταν παγωμένο, ντυνόμασταν χοντρά και παίρναμε στη σειρά τα σπίτια των συγγενών για να αναγγείλουμε τα Χριστούγεννα. Όσοι μας περίμεναν μας καλοδέχονταν γιατί τους κάναμε κι ένα είδος ποδαρικού - σεφτέ, για το καλό της γιορτής, όσοι δεν μας περίμεναν, συχνά μας έβαζαν καμιά ζαπάρτα για το πρωινό ξύπνημα. Η καμπάνα της εκκλησιάς χτυπούσε κατά τις πεντέμισι και οι ψαλτάδες μπαρμπα Ηλίας Ηλιάδης, ή Χόχολης και Ηλίας Ντόνκγας ανελάμβαναν υπηρεσία τυλιγμένοι με τις πατατούκες τους μέχρι να ζεστάνουν οι ξυλόσομπες της εκκλησίας, ο δε κυρ-Θανάσης Τζελίδης, ο δάσκαλος, διάβαζε τα αναγνώσματα κάνοντας βήματα σημειωτόν για να μη παγώσουν τα πόδια του.

Συχνά κοινωνούσαμε την παραμονή και έτσι οι μανάδες μας άφηναν να δοκιμάσουμε πρώτοι τα σαραγλιά και τα κανταΐφια. Όλη η υπόλοιπη μέρα κυλούσε μέσα στα σοκάκια, με τα κάλαντα στο στόμα, τη χαρά στην καρδιά, τα γέλια και τις αψιμαχίες για το ποιος θα ανέβει πρώτος στο δίπατο να καλαντίσει και ποιος δεύτερος, και αν εμείς πήραμε καρύδια και μήλα και οι άλλοι μανταρίνια και λεφτά μαζί!!!

Το βράδυ με κατακόκκινα τα μάγουλα και τις μύτες από το κρύο, αλλά με πολύ χαρά στην καρδιά, απολαμβάναμε τους καρπούς των κόπων μας μετρώντας τις δεκάρες, τα μισόφραγγα και τις λίγες δραχμούλες που μάζευε το ταμείο μας! Οι σακούλες άδειαζαν και γέμιζε το σπίτι από φρούτα, ξυλοκέρατα, αμύγδαλα, καρύδια, φιρίκια, μανταρίνια και τόσα άλλα καλούδια! Και παρόλου που η νύχτα είχε πέσει και το κρύο είχε σφίξει για τα καλά, άκουγες ακόμα στη γειτονιά τους τελευταίους καλαντιστές να σπάζουν τη νυχτερινή γαλήνη: «Χριστούγεννα, πρωτούγεννα, πρώτη γιορτή του χρόνου, για βγάτε διέτε μάθετε πως ο Χριστός γεννιέται. Γεννιέται κι ανατρέφεται με μέλι και με γάλα, το μέλι τρών οι άρχοντες, το γάλα οι αφεντάδες και το μελισοβότανο, το λούζονται οι κυράδες».

Και του χρόνου καλύτερα, χρόνια πολλά!




 

ALBUM ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ



Επικοινωνία με lagadas.net
Επιτρέπεται η αναδημοσιεύση του υλικού μόνο με την αναφορά της πηγής © 2010 lagadas.net
design by aksium