Χρονογραφικά σημειώματα
του Τρύφωνα Τσομπάνη

Από καιρό με έτρωγε η αγωνία να πάω προς τη λίμνη μας να δω την νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε, μετά από μια περίοδο πλούσιων βροχοπτώσεων. Μια παρέα «ενεργοί δημότες» κάναμε την επιθυμία πράξη και πήγαμε. Από μακριά και από ψηλά σημεία φαντάζει πραγματικά όμορφη και θυμίζει παλιότερες εποχές. Βέβαια η προτέρα κατάσταση δεν πρόκειται να επανέλθει ποτέ γιατί όπως μου έλεγε φίλος ασχολούμενος με το θέμα, αλλά όπως επιβεβαιώνει και η ιστορία της Κορώνειας, ο πανδαμάτωρ χρόνος αλλάζει πολλά στην ιστορική πορεία. Λέγεται για παράδειγμα ότι την δεύτερη χιλιετία προ Χριστού, τότε που δεν υπήρχε υποψία οικισμού στον κάμπο του Λαγκαδά, η Κορώνεια έφτανε ως τις υπώρειες του όρους Βερτίσκος, και αυτό επιβεβαιώθηκε και από ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή και βρέθηκαν μαύρα όστρακα, οι γνωστές πουρλίδες, κάτι αντίστοιχο με τα θαλασσινά μύδια. Όμως με τις προσχώσεις, τους σεισμούς, την μεταβολή του περιβάλλοντος, η λίμνη περιορίστηκε τελικά μεταξύ του Λαγκαδά και του Αγίου Βασιλείου. Αυτό δεν πειράζει, γιατί δεν μπορούμε να αλλάξουμε την τροχιά της ζωής, μπορούμε όμως αυτό που μας έμεινε σαν κληρονομιά, έστω και σαν ανάμνηση ενός μεγάλου λιμναίου οικισμού, όπου οι άνθρωποι ζούσαν σε πασαλόμπηκτους οικισμούς,να το κρατήσουμε με νύχια και με δόντια. Και εξηγούμαι. Σήμερα η Κορώνεια έχει τα προβλήματα που όλοι ξέρουμε και βλέπουμε. Σίγουρα δεν πρόκειται στο άμεσο μέλλον να ξαναγεμίσει με ψάρια και γριβάδια, ούτε να αποκτήσει το βάθος των 8-9 μέτρων που είχε κάποτε. Μπορούμε όμως κάλλιστα να εκμεταλλευτούμε την κρίση της και να διαμορφώσουμε νέες συνθήκες για το λιμναίο περιβάλλον μας. Αν ενδιαφερθεί κανείς θα μάθει οτι στην οργιώδη βλάστηση που κατέλαβε το μέρος της λίμνης, έχει αναπτυχθεί ένας πραγματικός θησαυρός βιοπικοιλότητας, όπου υπάρχουν χιλιάδες πουλιά, ερωδιοί, κορμοράνοι, χρυσαετοί, φασιανοί, φλαμίγκος και δεκάδες άλλα είδη πουλιών, ακόμα αλεπούδες, λύκοι, αγριογούρουνα, ασβοί και πολλά ακόμα ζώα, θα δούμε πως μπορεί μεν η λίμνη να μειώθηκε ως προς την έκτασή της, όμως το φυσικό περιβάλλον συνεχίζει να αναπτύσσεται και να θαυματουργεί δημιουργώντας για μας συνθήκες ανάπτυξης και οικονομικής αλλά και περιβαλλοντικής. Η δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης θα προέλθει μέσα από το δικό μας ενδιαφέρον για τον τόπο μας, με δημιουργία παρατηρητηρίων και χώρων αναψυχής, οργανωμένων ξεναγήσεων για ομάδες και σχολεία, μονάδες κέντρων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για την χλωρίδα και την πανίδα, αλλά και χώρους όπου επιστήμονες, διαφόρων ειδικοτήτων, θα μπορούσαν να σταθμεύσουν και να οργανώσουν επιστημονικά προγράμματα. Οι πρώην εγκαταστάσεις των κωπηλατικών ομίλων περιμένουν την αξιοποίησή τους.  Η παρατήρηση της φύσης και των πουλιών, φυτών, ζώων κλπ, είναι μια τελευταία μορφή τουρισμού, που μπορούμε να αξιοποιήσουμε κατάλληλα, διαμορφώνοντας ειδικές διαδρομές και κατάλληλους χώρους αναψυχής. Ξέρουμε ότι η λίμνη επίσης θέλει νερό για να ζήσει. Δυστυχώς όσα έγιναν για το θέμα αυτό ως τώρα, έγιναν για να πλουτίσουν τα γραφεία μελετών, χωρίς κάποια συνέχεια, γιατί όντως δόθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια για μελέτες, που όμως δεν προχώρησαν ποτέ σε υλοποίηση. Ακόμα και τα τελευταία μεγάλα και σοβαρά για την περιοχή μας έργα, που στόχο είχαν να ενισχύσουν τους υδάτινους πόρους της λίμνης και να αξιοποιήσουν τα νερά των ρεμάτων, παραμένουν ανενεργά, γιατί δεν είναι να φτιάξεις ένα έργο, αλλά τα έργα θέλουν συντήρηση και παρακολούθηση Για παράδειγμα η μεγάλη τάφρος που έγινε στο Σχολάρι για να μεταφέρει νερό στην Λίμνη, έχει πλέον αχρηστευθεί γιατί από τότε που έγινε δεν καθαρίστηκε ποτέ με αποτέλεσμα σήμερα να έχει γεμίσει με φερτά υλικά , να έχει μετατρατεί σε ένα μικρό δασίλειο, και να μη μπορεί να λειτουργήσει η μεταφορά νερών. Τρομάζω πραγματικά με την πλήρη αδιαφορία και τον κυνισμό των αρμοδίων φορέων. Τέτοια ανευθυνότητα, πραγματικά φοβίζει τον κάθε πολίτη, που θέλει να ζει σε μια περιοχή πολλαπλά ευλογημένη. Ακόμα οι κατά νόμον υπεύθυνοι φορείς, Περιφέρεια, Δήμος, Υπουργείο, δεν έχουν το πολιτικό θάρρος να βάλλουν κάποια όρια στο θέμα των γεωτρήσεων, που οι περισσότερες είναι παράνομες. Σήμερα υπάρχουν δεκάδες προγράμματα της Ε.Ε για στήριξη και καθοδήγηση των αγροτών σε νέες καλλιέργειες και σε νέους τρόπους ποτίσματος και υδροδότησης των μονάδων τους και μάλιστα επιδοτούμενα. Αν γίνουν προσπάθειες να λυθεί το θέμα της υδροδότησης της αγροτικής παραγωγής, τότε αυτόματα μπαίνουμε σε μια άλλη εποχή εξοικονόμησης υδάτινων πόρων για τη λίμνη μας. Παράλληλα γεωτρήσεις μεγάλου βάθους, θα εξυπηρετούσαν και την γεωργία αλλά θα τροφοδοτούσαν και την Κορώνεια, για να πω ότι ακόμα και τα καθαρά νερά των βιολογικών σταθμών μας, που δεν λειτουργούν δυστυχώς σωστά, ή και του ΧΥΤΑ, θα ήταν ευεργετικά για την λίμνη(υπολογίζονται σε αρκετούς τόνους ημερησίως). Θέλει μεράκι, αγάπη και όραμα ο τόπος μας. Τον 13^ο αιώνα, η περιοχή μας ήταν σχεδόν ένας βούρκος γεμάτος με βδέλλες, οι πρόγονοί μας όμως δεν έμειναν να κλαίνε την μοίρα τους, ασχολήθηκαν με το εμπόριο βδέλλας και την εξαγωγή της στην Ευρώπη και την Αίγυπτο και πλούτιζαν!!! Εμείς σήμερα βουλιάζουμε στον βούρκο της αδιαφορίας και της αδιαφάνειας κυρίως, γιατί στο Λαγκαδά και ο βούρκος που μας δόθηκε είναι ιαματικός (π.χ λασπόλουτρα) ,δηλ. μας δόθηκε ως ευλογία, αλλά μένουμε να βουλιάζουμε στο τέλμα της αδιαφορίας. Φαντάζει ανίκανο το κράτος, η διοίκηση, η κοινωνία να αξιοποιήσει τον θησαυρό του. Η Κορώνεια αρκετές φορές έτυχε του ενδιαφέροντος  Πρωθυπουργών, Προέδρων Δημοκρατίας, αρχηγών κομμάτων που ήρθαν για να φωτογραφηθούν με φόντο ένα τοπίο θλιβερό, αλλά και ανθρώπων που έζησαν «ζωή χαρισάμενη», κάνοντας master plan και μελέτες επί μελετών, τρώγοντας ασύστολα τα λεφτά της Ευρώπης. Κανένας δε πήγε φυλακή, γιατί κανένας δεν είχε το κουράγιο να τους καταγγείλει, οι όποιες δε καταγγελίες έγιναν από ιδιώτες ,καταδίκασαν τελικά τη χώρα μας σε μεγάλα πρόστιμα, τα οποία πλήρωσαν όχι αυτοί που έφταιγαν, αλλά ο δημόσιος κορβανάς, δηλαδή εσείς και εγώ.

Τι πρέπει να γίνει; Μια πανστρατειά, Δημάρχων, φορέων, συλλόγων, πολιτών, μαθητών, επιστημονικών και επαγγελματικών κοινοτήτων.Να τεθεί το θέμα στη Βουλή, να καταλογιστούν ευθύνες αν υπάρχουν καθυστερήσεις έργων, εν ανάγκη να επέμβει κάποιος εισαγγελέας να βγάλει μια άκρη. Δεν μπορεί να συνεχίζει η κατάσταση έτσι. Είναι ντροπή για τη χώρα μας, για τον τόπο μας να μη φροντίζουμε για τα αυτονόητα. Όταν πρίν από 8 χρόνια ήλθαν ως επισκέπτες στον Δήμο μας 2 λεωφορεία Τούρκοι , με μια Δήμαρχο και έναν Αντινομάρχη, από την περιοχή της Σμύρνης, των οποίων οι πρόγονοι κατοικούσαν στην επαρχία μας προ της ανταλλαγής του 1922, είχα τη χαρά να τους ξεναγώ στην περιοχή μας.Όταν περάσαμε από την Κορώνεια είδαν το αποκαρδιωτικό θέαμα και τους εξήγησα την ιστορία, μου απάντησαν πολύ φυσιολογικά οι Τούρκοι πολιτικοί, «μα γιατί δεν την κάνετε τεχνητή λίμνη» με μεταφορά άλλων υδάτινων πόρων και μάλιστα μου είπαν τι θα έκαναν αυτοί αν είχαν τη λίμνη στην περιοχή τους, πχ ένα νησάκι, καφετέριες, εστιατόρια κλπ. Ντράπηκα για τη δική μας αδιαφορία και την ετοιμότητα ξένων τουριστών να οραματιστούν για την περιοχή που ζούσαν οι παπούδες τους κάποτε.

Μπήκαμε στο 2015 με πολύ καλούς οιωνούς για την Κορώνεια, αν ο Θεός αγαπά την Ελλάδα, όπως έλεγε ο Κολοκοτρώνης και βρέξει άλλα τρία χρόνια όπως έβρεξε φέτος, η Κορώνεια με τα νέα έργα που γίνονται και την σωστή συντήρηση των παλαιών, θα αναστηθεί και μπορεί να προσφέρει ανάσα ανάπτυξης και τουρισμού στην επαρχία μας. Όμως «συν Αθηνά και χείρα κίνει», από μόνο του τίποτε δεν μπορεί να κινηθεί, χρειάζεται η δική μας φωνή και δύναμη. Πάντως η αξιοποίηση του περιβαλλοντικού θησαυρού της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας μπορεί να ξεκινήσει από τον Δήμο και τις Κοινότητες, ΤΩΡΑ όχι αργότερα!!!