Θυμούμαι σαν να ήταν σήμερα, τον μπαρμπα - Χρήστο Φυλάκη, παλιό πολεμιστή της Αλβανίας, αλλά και της ζωής, καθώς ζύγωναν οι μέρες του ΟΧΙ να καταλαμβάνεται από μια αγωνία και μια έξαρση, όχι μόνο εθνική, αλλά συναισθηματική κυρίως, καθώς πάντα αυτό τον καιρό οι αναμνήσεις και οι θύμησες έρχονταν να τον ξεσηκώσουν και να τον κάνουν να χάνει την ησυχία του θαρρείς. Παραμονή της 28ης, σηκωνόταν πρωί-πρωί και ετοιμαζόταν όσο πιο γρήγορα γινόταν, έπαιρνε το πρωινό του με απίστευτη ταχύτητα και στην ερώτηση της κυράς του, για πού τόσο πρωινιάτικα απαντούσε με καμάρι:

- Στο σχολείο, θα πάω στο σχολείο!

- Μπα δεν έχει σήμερα ΚΑΠΗ ρωτούσε η κυρά Βαγγελιώ.

- Όχι σήμερα απουσία απ’ το ΚΑΠΗ, σήμερα πάμε σχολείο! Έλεγε και έλαμπε ολόκληρος.

Και πράγματι πάντα τέτοιες μέρες ο μπαρμπα - Χρήστος ξαναγινόταν μαθητής, ξανακαθόταν στο θρανίο, όχι βέβαια για να διδαχτεί κάτι τώρα στα 97 χρόνια του, αλλά για να διδάξει. Να διδάξει στα παιδιά ΙΣΤΟΡΙΑ, την ιστορία του Αλβανικού έπους του 1940, όπως αυτός την έζησε πάνω στα ψηλά χιονισμένα βουνά της Ηπείρου. Τα μικρά παιδιά, συνήθως του νηπιαγωγείου ή του Δημοτικού, κάθονταν τριγύρω του και απολάμβαναν την διήγηση του τρομερού παππού που με καταπληκτική μαεστρία άφηνε να ξετυλίγονται ιστορίες που ξεκινούσαν από την επιστράτευση στο Λαγκαδά, τη μεταφορά στη Θεσσαλονίκη στο «τάγμα τηλεγραφητών» και την πορεία προς το «μέτωπο», πότε με τα τραίνα και πότε με τα πόδια και μάλιστα υπό βροχή. Θεσσαλονίκη, Σιδηρόκαστρο, Σέρρες, και μετά πεζοπορώντας στα άγνωστα μέρη της Αλβανίας και της Βορείου Ηπείρου, κάτω από συνθήκες που δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ανθρώπινες, αλλά η ελληνική καρδιά δεν υπολόγιζε τίποτα άλλο, παρά μόνο την αντίσταση στον εχθρό. Οι διηγήσεις του πολλές φορές θύμιζαν την αφήγηση του Ελύτη στο «’ξιον εστί», «νύχτα πάνω στη νύχτα, ξεκινούσαμε για μέρη που δεν έχει καθημερινές και σχόλες…». Οι μικροί μαθητές γεμάτοι ενδιαφέρον άκουγαν το καταπληκτικό αφηγηματικό λόγο ενός πολεμιστή, που δεν διηγούνταν κάτι ξένο, αλλά τις δικές του εμπειρίες, με τρόπο που πολλές φορές σε έκανε να δακρύζεις. Σηκωνόταν πολλές φορές και στον πίνακα που σχεδίαζε όλη την πορεία προς το μέτωπο, τους τόπους των φονικών μαχών, αλλά και τον δύσκολο δρόμο της επιστροφής μετά την συνθηκολόγηση. Τα παιδιά δεν μπορούσαν να συνειδητοποιήσουν τις αποστάσεις της πεζοπορίας, και τότε έφτανε στον χάρτη που κρεμόταν στον τοίχο της τάξης και έδειχνε όλη τη διαδρομή της επιστροφής στην πατρίδα, το «νόστιμον ήμαρ», «ήταν πρωτομαγιά του ’41, έλεγε και ενώ ο κάμπος λουλούδιαζε, τα παιδιά του πολέμου δεν μπορούσαν να χαρούν την άνοιξη, γιατί τότε ξεκινούσε για την πατρίδα ένας νέος χειμώνας, ακόμα βαρύτερος και δυσκολότερος, ο χειμώνας της κατοχής». Όλες αυτές τις αναμνήσεις του ο μπαρμπα - Χρήστος τις κατέγραψε σε ένα βιβλίο «Αναμνήσεις από τον Λαγκαδά», όπου με περισσότερες λεπτομέρειες καταγράφει τις θύμησες του πολέμου, της κατοχής, τους φόνους, τις αμαρτίες της ελληνικής διχόνοιας, και τη ζωή στην πόλη μας στην κατοχή και μετά από αυτή. Και όταν στις 28 μετά τη δοξολογία γινόταν η κατάθεση στεφάνων, τον  έβλεπες στολισμένο με το παράσημο του πολεμιστή, να στέκεται με σεβασμό απέναντι στο μνημείο των πεσόντων και να αποτίει φόρο τιμής στα 11 παιδιά του Λαγκαδά που δεν γύρισαν ποτέ πίσω στην πατρίδα, γιατί η μοίρα ήθελε να γραφούν στο βιβλίο των ηρώων του γένους. Για όλους είχε κάτι να πει, θυμόταν ακόμα και την παραμικρή λεπτομέρεια και τα μέρη που σκοτώθηκε ο κάθε συμπατριώτης του και βούρκωνε από συγκίνηση. Αυτά όμως μέχρι τον Οκτώβριο του 2014, γιατί ο μπαρμπα - Χρήστος τον Αύγουστο του 2015, ανήμερα της Παναγιάς, ολοκλήρωσε τον κύκλο της επίγειας ζωής του και πέρασε στην αιωνιότητα για να συναντήσει τους συμπολεμιστές του και τους αξιωματικούς του που θυμόταν ακόμα και τα μικρά τους ονόματα. Έτσι σήμερα, ο αγαπητός κυρ-Χρήστος, πήρε απουσία και από το σχολείο, αλλά ελπίζω εκεί ψηλά να έστησε τη δική του γιορτή με τους νεκρούς ήρωες της πόλης μας. Αιωνία η μνήμη σε όλους.