Πάντα τέτοιες μέρες που πλησιάζουν οι εθνικές γιορτές έρχονται στο μυαλό μου θύμησες απ’ τα παλιά, τότε που το σχολείο ήταν εργαστήριο παραγωγής ανθρώπων με συνείδηση και ιστορική μνήμη. Οι δάσκαλοι και καθηγητές από νωρίς ακόμα άρχιζαν τις ετοιμασίες για τη σχολική γιορτή, με πρόβες για κάποιο θεατρικό, κάποια τραγούδια ή απαγγελίες σχετικές με το θέμα της γιορτής, είτε αυτή ήταν ο Μακεδονικός αγώνας είτε η επέτειος του ΟΧΙ, ο στολισμός του σχολείου με φωτογραφίες ηρώων, ή σημαίες που ξεδιπλώνανε τα χρώματά τους μέσα στις σχολικές τάξεις και γέμιζε ο τόπος με το λευκό του ουρανού και της θάλασσας. Ένας αγώνας να παροντοποιήσουμε το παρελθόν και να βγάλουμε συμπεράσματα ή διδάγματα από την ιστορία μας για το μέλλον. Κάθε χρόνο η ίδια διαδικασία, σαν μια θεία λειτουργία του γένους που επαναλαμβάνεται αεννάως. Κάποιος είχε πει κάποτε ότι «οι Έλληνες είμαστε καταδικασμένοι να μη ξεχάσουμε» γιατί μόνο μέσα από τη μνήμη ζουν οι λαοί αλλά και οι άνθρωποι.Τι είναι αυτό άραγε που κρατάει ζωντανή τη μνήμη ενός προσφιλούς μας προσώπου, παρά μόνο η αγάπη μας, γι' αυτό και η υπόσχεση να μη το θάψουμε ακόμα μια φορά, τώρα μάλιστα στη λήθη. Μέσα απ’ αυτή βέβαια την κίνηση επιβεβαιώνεται η τάση του ανθρώπου να ζει κι αυτός μέσα από την αγάπη του για τον κόσμο και τους ανθρώπους του κι αυτή η αγάπη να τον διαιωνίζει, να τον κάνει αθάνατο, κατά το «αγαπώ, άρα υπάρχω». Σίγουρα πολλοί θα χαίρονταν μια μαζική αμνησία ενός λαού και ενός έθνους, γιατί θα είχαν όλη την άνεση να του πασάρουν μια νέα ιστορία χωρίς πνοή και ενέργεια, χωρίς να μπορεί να εμπνεύσει και να καθοδηγήσει τους ανθρώπους. Όμως συχνά η ιστορία μας παρουσιάζει τέτοια γεγονότα, προσπάθειας δηλαδή να απλωθεί η λήθη και η άγνοια πάνω στους λαούς, κυρίως στους μικρούς, που έχουν το προνόμιο να έχουν σημαντική ιστορία. Οι γενοκτονίες, για παράδειγμα, δεν είχαν άλλο στόχο παρά να εξαφανίσουν ιστορίες λαών και όχι μόνο ιστορίες, αλλά και ολόκληρους πολιτισμούς. Μετρήστε ενδεικτικά τις γενοκτονίες των δύο τελευταίων αιώνων και το συμπέρασμα θα βγεί μόνο του (Πόντιοι, Θράκες, Μικρασιάτες, Ασσύριοι, Κούρδοι, Αρμένιοι…). Θύμα τέτοιων βιασμών της ιστορίας και η δική μας πατρίδα, και μάλιστα αρκετές φορές συστηματικά, όμως άντεξε γιατί πάντα ζούσαν κάποιοι πρωταγωνιστές της ιστορίας μας και ήταν το ζωντανό ανάχωμα σ΄αυτές τις απόπειρες. Ανάχωμα επίσης ήταν οι ποιητές και η πνευματική ηγεσία του τόπου που με ένα κείμενο, ένα ποίημα, μπορούσαν να δώσουν ανάσα ζωής στη γενιά τους. «Τούτο το λόγο θα σας πω, δε λέω άλλο κανένα, μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του εικοσιένα» έλεγε ο Κ.Παλαμάς, κι έβαζε φωτιά στις καρδιές. Θυμηθείτε και τον αρχαίο ποιητή Τυρταίο, που με τον ποιητικό του παλμό έχτιζε νίκες.
Σήμερα έλειψαν οι πρωταγωνιστές, ένας-ένας έφυγαν ταπεινοί και ίσως προδομένοι, όμως έλειψαν τάχα κι οι ποιητές; Οι πνευματική ηγεσία των τεχνών και των γραμμάτων; Οι δάσκαλοι και οι ηγέτες με φρόνημα ηρωικό; ΑΝΑΖΗΤΟΥΝΤΑΙ… Ίσως όμως αναζητούνται και οι πολίτες που δεν έχουν το ακουστικό του κινητού στο αυτί, που να είναι έτοιμοι να ακούσουν για τη ρίζα τους και τη φυλή τους, που δεν ξαφνιάζονται στο ερώτημα «τι είναι ο Μακεδονικός αγώνας» αν δεν τον μπερδεύουν κι όλας με ποδοσφαιρικό!
Έχουμε, απ’ όλα έχουμε και ποιητές έχουμε, και ηγέτες έχουμε και πνευματική ηγεσία έχουμε, αλλά το σαράκι της λήθης έπληξε ζωτικούς ιστούς του γένους. Ξεχνάμε, ξεχνάμε εύκολα και θάβουμε βαθειά ό,τι θα έπρεπε να τοποθετήσουμε ψηλά, πρώτα μέσα στις καρδιές μας και μετά μέσα στη ζωή μας. Το «κλείσε μέσα στην ψυχή σου την Ελλάδα και θα νιώσεις κάθε είδους μεγαλείο» του Δ.Σολωμού δεν φαίνεται να συγκινεί τους σημερινούς ανθρώπους. Αλλά υπάρχουν και οι…άλλοι, αυτοί που πάντα στρατευμένα και συντεταγμένα ζουν με το όνειρο μιας διεθνιστικής κοινωνίας που όλα ισοπεδώνονται εύκολα και ό,τι αριστεύει καταστρέφεται, ένας χυλός πολιτισμού που παρουσιάζεται ως ιδανικός για την κοινωνία. Μέσα στο χαλασμό που ζούμε ακούμε συχνά για μεταρρυθμιστικές προτάσεις σε διάφορους τομείς και βέβαια και στην Παιδεία. Είναι όμως τραγικό πως άνθρωποι που διαβάζουν την ιστορία μέσα από τη ματιά του γερμανού ιστορικού Ρίχτερ, ο οποίος ψέγει τους κρητικούς που αντιστάθηκαν στο Ναζισμό, ή άλλοι που τη γενοκτονία τη θεωρούν φυσικό επακόλουθο του πολέμου, την προσφυγιά συνωστισμό, την Αραπίτσα και το Ζάλογγο ανοησία κάποιων γυναικών, αυτοί λοιπόν θα διδάξουν ιστορία μέσα από την μυωπική λογική και προβληματική επιστημοσύνη τους.Κρίμα!!! Κρίμα για την πατρίδα, για τα παιδιά, για το γένος των ελλήνων, που μεγαλώνουν «ραγιάδες σκυφτοί για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί, που καταφρονούν τη θεία τραχειά γλώσσα» και γίνονται των «ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι» κατά πως λέει ο Παλαμάς.
Ο ποιητής Αλκαίος γράφει κάπου για το «πώς η ανάγκη που γίνεται ιστορία, πώς η ιστορία γίνεται σιωπή», αλλά ποιά ανάγκη αλήθεια επιβάλλεται σήμερα ως ιστορία και γιατί η ιστορία να καταλήξει στη σιωπή; Πώς μπορεί να σιωπήσει ο λόγος της ιστορίας; Πώς να λησμονηθεί η αλήθεια που είναι το αντίθετο της Λήθης; Πώς να ξεχάσεις θυσίες και αίμα που έχυσαν άλλοι για σένα και οφείλεις να σεβαστείς αυτό το αίμα. Πώς να ξεχάσεις το κομμάτιασμα του παπα- Ιωακείμ Ανανιάδη, καθηγητή και πρωτοδίκη Λαγκαδά, πώς να κρύψεις απ΄τα παιδιά την οδό Μιχαήλ Βοσνακίδη που στα 24 σκοτώθηκε από τους κομιτατζήδες,πώς να σιωπήσεις για την Οδό Ματαπά, Στ.Μπαρέτη και άλλων μακεδονομάχων; Πώς να αποστρέψεις το βλέμμα σου από τους τάφους και τα κενοτάφια των ηρώων που δεν βρέθηκαν ποτέ τα κόκκαλά τους. Ερωτήματα που ίσως δεν απασχολούν αυτούς που άρχισαν να ξαναγράφουν την ιστορία μας και να απαλείφουν από τα βιβλία μας στιγμές και δόξες που πληγώνουν τους κάποτε αντιπάλους και τώρα συμμάχους (Μινωικός πολιτισμός, Μικρασία, Σμύρνη, Ποντιακός Ελληνισμός, Θράκη). Κρίμα, γιατί κάποτε ο Έλληνας μπορούσε να αφουγκράζεται τη σιωπή των νεκρών ηρώων και να παίρνει δύναμη. Σήμερα αυτή η σιωπή που επιβάλλουν κάποιοι στην ιστορική μνήμη είναι ήχος κούφιος, αντίλαλος της κενότητος κάποιων «ιστορικών» που είναι έτοιμοι να ζητήσουν την καταδίκη των Μακεδονομάχων γιατί αναστάτωσαν την ιστορία!
Τουλάχιστον όλοι εμείς ας κρατήσουμε έστω «ενός λεπτού σιγή» για να αφουγκραστούμε την πνοή της ιστορικής μνήμης και τον κοχλασμό των ηρωικών αιμάτων. Οι άλλοι ας παλεύουν ανέλπιδα να καλύψουν ιστορία και ήρωες με το σεντόνι της λησμονιάς. Κάποτε θα σχιστεί κι αυτό και θα ξαναζήσει η ιστορία.
Και συ… πατρίδα μου χαμένη μακρινή, θα μείνεις χάδι και πληγή…..


Στη φωτογραφία από αριστερά, Δ. Δήμου, Γ. Σαραντόπουλος, Μιχ. Βοσνακίδης και Αθ. Ζλατάνος